Da li ste znali da jedna mala Moldavija ima „keca u rukavu“ svetskih razmera – milenijumima staro vinogradarstvo koje je iznedrilo neka od najboljih evropskih vina?

Ova mala evropska država, smeštena između Rumunije i Ukrajine, već godinama se nalazi na listi 20 najvećih proizvođača vina u svetu, a vinska industrija joj je jedna od ključnih grana ekonomije. Moldavska vina nalaze se na tržištima više od 70 zemalja širom sveta. Ukupna površina vinograda u kojima se gaji više od 50 sorti grožđa iznosi 122.000 hektara, a u zemlji je registrovano 89.886 vinogradarskih poseda i 338 vinarija.

Izuzetne prirodne odlike

Ovu istočnoevropsku zemlju odlikuje reljef idealan za gajenje vinove loze i proizvodnju vina: niska brda, sunčane visoravni i ravnice, plodna zemlja koju presecaju potoci koji se ulivaju u dve velike reke – Prut i Dnjestar. Klima je umereno kontinentalna, a kako je zemlja smeštena na 46-47˚geografske širine, baš kao i druge poznate vinske regije u Evropi, teritorija je pogodna za proizvodnju kvalitetnih crvenih vina u južnim regionima, dok se u centralnom delu zemlje proizvode vrhunska bela vina.

Vino u srcu istorije, kulture i ekonomije

Istorijski zapisi svedoče o tome da se vinova loza gajila u Moldaviji još u 6. veku pre nove ere, pa za vinogradarstvo možemo slobodno reći da je drevna tradicija ove zemlje. Kada su Stari Grci kolonizovali teritoriju današnje Moldavije, trgovina se oslanjala na luksuznu keramiku, predmete od zlata i srebra, kao i na visokokvalitetna vina i ulja.

Od 14. veka moldavska ekonomija je znatno porasla oslanjajući se na poljoprivredu, a 1596. godine Moldavija je bila glavni snabdevač vina na ruskom i poljskom tržištu. Vinogradarstvo je dostiglo svoj vrhunac u 15. veku, tokom vladavine Stefana Velikog.

Proizvodnja vina doživela je strmoglavi pad tokom 300 godina turske okupacije, jer je bila zabranjena sve do 1812. godine (do Bukureštanskog mirovnog ugovora). Nakon prisajedinjenja Ruskom Carstvu te 1812, proizvodnja vina privukla je pažnju ruske aristokratije, pa je moldavsko vino postalo prestižno kako u rezidenciji ruskog cara, tako i u celoj Evropi. Vina iz Moldavije tako su zauzela vodeću ulogu u istoriji zemlje, a tradicija, umeće i veština pravljenja vina do danas su u srcu moldavske kulture.

U vreme carske Rusije, moldavska regija bila je omiljeni proizvođač vina. Car Aleksandar II bio je poseban ljubitelj, osnivajući Besarabijsku školu hortikulture koja je razvijala nove vinograde i pomagala u postavljanju hiljada hektara vinarija za ruske potrošače. Škola voćarstva osnovana je 1842. godine, a zatim je 1894. godine pretvorena u Vinogradarski koledž.

Porodica Romanov imala je bliske veze sa regionom i osnovala je vinariju Romanesti, koja je bila poznata i cenjena i u sovjetsko doba. Tokom sovjetskog perioda, moldavska vinska industrija je cvetala, ali je bila skrivena od ostatka sveta. Međutim, kampanja protiv alkohola Mihaila Gorbačova kasnih osadesetih godina prošlog veka teško je pogodila vinsku industriju koju su u godinama koje su usledile dodatno oslabili raspad SSSR-a, kao i zabrane izvoza u Rusiju (od 2013. do 2016. godine).

Međutim, vinski sektor nastavio je da uporno radi na proizvodnji kvalitetnih vina, diversifikaciji tržišta i modernizaciji industrije, a u periodu između 2013. i 2014. godine uspostavljen je nacionalni brend „Vino Moldavije“. Tri vinogradarske geografske zone namenjene proizvodnji vina sa zaštićenim geografskim poreklom: Valul lui Trajan, Stefan Voda i Kodru, nastale su 28. januara 2016. godine.

Godišnje se u Moldaviji ubere oko 600.000 tona grožđa, a 2020. godine moldavska vina osvojila su 956 medalja na 32 međunarodna takmičenja, što je najveći broj nagrada u istoriji ove zemlje.